История единственной жительницы умирающей деревни на Вилейщине
В деревне Крыница-2, что в 40 километрах от Вилейки, всего одна постоянная жительница. Остальные – дачники – приезжают только на отдых.
О том, чем живет 68-летняя почтальон Валентина Воравко, – в материале mlyn.by.
Крыница-2 – умирающая белорусская деревушка с девятью домами. До ближайшей цивилизации – агрогородка Илья – четыре километра. Свернув с трассы, ведущей на Минск, проезжаем Остюковичи, где два века назад жил панский род Тукало.
Сегодня Остюковичи – кольцо из лесов и полей, а в километре от нее – та самая Крыница-2, где живет Валентина Михайловна.
Родная деревня собеседницы, Лёповщина, хорошо видна через поле. Овдовев, Валентина вышла замуж второй раз и 40 лет назад приехала сюда, в Криницу-2.
– Я тут адна доўга была, гадоў пяць як дачнікі прыехалі, купілі ў Крыніцы хаты. Мулявіна дачка жыве да восені, на зіму едзе ў Мінск, а вясной зноў у Крыніцу… Пайдзем пакажу сваю хату! – приглашает Валентина Михайловна.
Здесь нет привычных городских благ: вода – в колодце, туалет – на улице. В уютном доме скромная обстановка и очень много солнечного света. В углу просторного коридора – иконы, а под ними на столе – портреты детей, внуков и правнука.
– У мяне два сыны і дачка. У тым годзе адзін сын памёр, сэрца балела. Дачка робіць у «Камунарцы» канфеты. А другі сын – вадзіцель у скорай. Як у МЧС рабіў, дык чалавека спас. Што зрабілася? Пазванілі у МЧС і сказалі, что мужчына патапіўся у бензінавай бочцы, дык Сяргей мой выцягнуў яго. А той чалавек «спасіба» не сказаў, – вспоминает Валентина Михайловна и до краев наливает в чашку чай.
«Ну як ты не прывязеш таго сахару, калі людзі просяць?!»
По образованию энергичная Валентина Михайловна – каменщица. Полвека назад строила Вилейку.
– «Беларусбанк», «Стройдетали», у Iльі – абшчэжыціе. Многа чаго строіла. Работала ў ПМК-23. А патом нас перасталі вазіць, невыгадна было. І я ушла. На свінаферме работала, а потым – на почту пайшла, – вспоминает собеседница.
– Як втары памёр муж, прыехаў ка мне начальнік почты ў Ільі, пазваў на работу. А я гавару: «Мікалай Аляксандравіч, я не пайду, засталася адна, касіць нада, араць, хату глядзець». Але пашла і рабіла. Цяжка было. І пасылкі цягалі, і пенсіі. Летам на веласыпедзе, зімой – на конях. Было ўсяго шэсць пачтальёнак на сельсавет. А цяпер нас дзве засталося: я і Люда з Абадоўцаў.
Утро Валентины Михайловны начинается на рассвете.
– Кармлю кур, кветкі даглядаю, закаткі стаўлю, кофе папіла – і ў лес у грыбы ляту, прадаю, здаю! – перечисляет она.
А потом едет на велосипеде в Илью.
– Чакаем почту з Мінску. Бяром мяшкі, сарціруем газеты и вязём. I па 10 кілаграмаў сахару прадаваць вязу, пенсіянеры просяць. Кажуць: «Валька, прывязі ты сахару!» Ну як ты не прывязеш, калі людзі просяць?! – говорит жещина.
В списке Валентины Михайловны – больше ста хат. Развозит почту по всему агрогородку, а потом сворачивает в Ильянские Хутора, где живет всего один подписчик. В месяц почтальонка получает чуть больше 300 рублей, «але прэмія стала меней, не хочуць людзі падпіску».
«Напішыце, што трэба ў Крыніцы кусты рэзаць»
Валентина Михайловна неспешно идет по деревне. Я иду рядом. Собеседница вспоминает, что раньше «вёска была другая».
– І кароў дзяржалі, і парсюкоў. Бульбу на сотках саджалі, адзін да аднаго хадзілі, святы спраўлялі… А цяпер нікога тут няма, паўміралі, паз’язджалі…
Но умирать Крынице-2 не дают ни Валентина, ни дачники, купившие здесь несколько хат. Красивые тут места, говорит собеседница. Кругом грибной лес, а за ним – водохранилище.
– Вунь там, – показывает в сторону леса Валентина, – сваты жывуць, а цераз хату – Марына, дачка Мулявiна. Добрая жанчына, прыходзіць да меня, пагаворым. У яе тут добра: пол з падагрэвам зрабіла, усё ў хаце ёсць. Бацькаву хату на Мінскам моры прадала і купіла тут гадоў 5-6 назад. Пахожа на Мулявіна – уся бацька, валасы такія ж. Адкрытая, прастая. Кніжку цяпер пішыць пра эстраду беларускую. Адну ўжо напісала пра бацькоў. Мулявін яе грыбнік добры. Яны кожны вечар прагуліваюцца з Толем, дык як убачыць мяне, спросіць: «Валюша, як дзела?»
Уезжать Валентина Михайловна не собирается. Женщина не представляет, что будет делать в городе. Она родилась здесь. И заработать в деревне всегда можно:
– То прэдпрынімацелю агуркі пасаджу, то ў лес. Я ўжо 22 банкі кампоту з брусніц паставіла, – смеется женщина.
Единственная в деревне дорога для людей и машин периодически скрывается за зарослями кустов и деревьев. Но зарасти совсем местные не дают:
– Як Ігар жывы быў, дык мы кусты высякалі, тады пакосім каля дарогі. Дачнікі глянуць – і таксама косы возьмуць. Але дарогі там не відаць, – женщина показывает на выезд из деревни.
– Напішыце, што трэба кусты рэзаць. Машына як выязджае, дык з-за кустоў дарогі не відаць! – просит напоследок Валентина Михайловна.
Яна Неверович
Фото с сайта mlyn.by
87-летняя жительница Браславского района делится секретами хорошего зрения и настроения: «Гляджу на сонца і пчол»
– І добрыя ў мяне ўсе: дзеці, унукі, праўнукі. Шэсць праўнукаў – я ўжо багатая! І ў магазінах цяпер усё ёсць. Я думаю: божачка, хоць бы вайны не было, і не гаравалі, як я гаравала… Нас у мамы чацьвёра засталося, як тата памёр. Мне, малодшай, 8 месяцаў было, старэйшай сястры – 17 гадоў. Як ні было цяжка, а мама ніводнага нікуды не адправіла! А цяперака пры жывых бацьках дзяцей раскідваюць... Читать историю→